📌 1. Kamulaştırmasız El Atma Nedir?
📌 Kamulaştırmasız el atma, devletin veya kamu tüzel kişiliklerinin özel mülkiyette bulunan bir taşınmaza, kamulaştırma işlemi yapmadan fiilen el koymasıdır.
✔ Taşınmaz malikine herhangi bir kamulaştırma bildirimi yapılmadan kullanıma açılır.
✔ Mülk sahibine bedel ödenmez, bu nedenle hukuka aykırıdır.
✔ Taşınmazın kamu yararına kullanılması, mülkiyet hakkının ihlal edilmesini haklı göstermez.
🚨 Örnek: Belediye, bir kişinin arsasını yol yapımı için kullanmaya başlarsa ve kamulaştırma işlemi yapmadan bu taşınmaza el koyarsa, bu kamulaştırmasız el atma olarak değerlendirilir.
📌 2. Kamulaştırmasız El Atmanın Hukuki Niteliği
📌 Kamulaştırmasız el atma hukuka aykırı bir işlem olduğu için taşınmaz sahibi, haklarını mahkemede arayabilir.
✔ Türk Anayasası’nın 46. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) göre mülkiyet hakkı korunmaktadır.
✔ Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarına göre, kamulaştırmasız el atma haksız fiil sayılmaktadır.
✔ Mülk sahibi, taşınmazını geri almak veya bedelini tahsil etmek için dava açabilir.
🚨 Örnek: Bir vatandaşın arsası, belediye tarafından park yapılmak için kullanıldığında ve malik bu durumu reddettiğinde, dava açma hakkına sahiptir.
📌 3. Kamulaştırmasız El Atma Davaları Türleri
📌 Kamulaştırmasız el atmaya karşı açılabilecek davalar şunlardır:
| Dava Türü | Açıklama |
|---|---|
| El Atmanın Önlenmesi Davası (Men-i Müdahale) | Taşınmaza yapılan müdahalenin durdurulmasını amaçlar. |
| Tazminat Davası (Bedel Davası) | Kamulaştırma bedeli ödenmediği için mülk sahibi, taşınmazın bedelinin kendisine ödenmesini talep edebilir. |
| Tapu İptali ve Tescil Davası | El atılan taşınmazın mülkiyetinin geri alınmasını sağlar. |
| Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı) Davası | Kamu kurumunun taşınmazı haksız yere kullanması nedeniyle mülk sahibine tazminat ödenmesini sağlar. |
🚨 Örnek: Devlet, bir vatandaşın arsasını izinsiz olarak yol yapımı için kullanıyorsa, malik men-i müdahale ve tazminat davası açabilir.
📌 4. Kamulaştırmasız El Atma Davası Nasıl Açılır?
📌 Kamulaştırmasız el atma davası açmak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
✅ 4.1. Hukuki İnceleme ve Tespit Yapılması
✔ Taşınmazın tapu kaydı ve imar durumu kontrol edilmelidir.
✔ Hangi kamu kurumu tarafından el atıldığı belirlenmelidir.
✔ Taşınmazın hangi amaçla kullanıldığı tespit edilmelidir.
🚨 Örnek: Belediye tarafından yol yapımı için kullanılan bir arsada, malik öncelikle tapu kaydını inceleyerek haklarını belirlemelidir.
✅ 4.2. Uzlaşma ve İdari Başvuru
✔ Öncelikle ilgili kamu kurumuna başvurularak taşınmazın bedelinin ödenmesi veya iadesi talep edilmelidir.
✔ Eğer kamu kurumu bu talebi reddederse, mahkemeye başvurulabilir.
🚨 Örnek: Malik, belediyeye dilekçe ile başvurarak taşınmazın kendisine iade edilmesini veya bedelinin ödenmesini isteyebilir.
✅ 4.3. Mahkemeye Dava Açılması
✔ Kamulaştırmasız el atma davaları, taşınmazın bulunduğu yerin Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
✔ Dava dilekçesinde el atma tarihleri, taşınmazın değeri ve kamu kurumunun hukuksuz işlemi belirtilmelidir.
🚨 Örnek: Malik, belediye tarafından haksız şekilde kullanılan taşınmazı için tazminat davası açabilir.
📌 5. Kamulaştırmasız El Atma Davasında Gerekli Belgeler
📌 Dava açmadan önce şu belgelerin hazırlanması gerekir:
| Belge | Açıklama |
|---|---|
| Tapu Kaydı | Taşınmazın malikini gösterir. |
| İmar Planı ve Kadastro Kayıtları | Taşınmazın imar durumunu belirler. |
| Uydu ve Harita Görselleri | Taşınmazın kullanıldığını kanıtlar. |
| Bilirkişi ve Ekspertiz Raporları | Taşınmazın gerçek değerini belirler. |
| Kamu Kurumundan Gelen Resmi Yazılar | İlgili kamu kurumu ile yapılan yazışmalar ve ret cevapları. |
🚨 Örnek: Bir vatandaş, taşınmazına el konulduğunu kanıtlamak için belediye yazışmalarını ve tapu kayıtlarını mahkemeye sunmalıdır.
📌 6. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri
| Sorun | Çözüm |
|---|---|
| Kamu kurumu taşınmaza el koyduğunu kabul etmiyor | Uydu görüntüleri, bilirkişi raporu ve şahit ifadeleri ile kanıt sunulabilir. |
| Mahkeme süreci uzun sürüyor | İhtiyati tedbir talep edilerek sürecin hızlandırılması sağlanabilir. |
| Tazminat bedeli düşük belirleniyor | Bilirkişi raporuna itiraz edilerek yeniden değerlendirme talep edilebilir. |
| Kamulaştırma yapılmadan el konulan taşınmaz satılıyor | Tapu iptal ve tescil davası açılabilir. |
🚨 Örnek: Bir belediye, park yapmak için bir arsaya el koyarsa, malik belediyeye dava açarak tazminat veya taşınmazın iadesini talep edebilir.
📌 7. Kamulaştırmasız El Atma Davası Ne Kadar Sürer?
📌 Davaların süresi mahkemenin iş yüküne ve delillerin durumuna göre değişebilir:
✔ Tazminat davaları genellikle 1-3 yıl içinde sonuçlanır.
✔ Tapu iptal ve tescil davaları 2-5 yıl sürebilir.
✔ Bilirkişi raporları ve mahkeme süreci, davanın süresini etkileyebilir.
🚨 Örnek: Eğer taşınmazın bedeli konusunda taraflar anlaşamazsa, dava süreci 3 yılı aşabilir.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Kamulaştırmasız el atma davası hangi mahkemede açılır?
📌 Taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
🔹 Kamu kurumu el attıktan sonra dava açma süresi var mı?
📌 Kamulaştırmasız el atma durumlarında süre kısıtlaması yoktur.
🔹 Mahkeme, taşınmazın geri verilmesine karar verebilir mi?
📌 Evet, ancak kamu yararı söz konusuysa taşınmaz bedeli ödenerek kamulaştırılır.
No responses yet