📌 1. Ortaklıktan Çıkarma Davası Nedir?
📌 Ortaklıktan çıkarma davası, bir şirket ortağının, diğer ortaklar veya şirket tarafından şirketten çıkarılmasını sağlamak amacıyla açılan hukuki süreçtir.
✔ Bu dava, genellikle anonim şirketlerde ve limited şirketlerde gündeme gelir.
✔ Türk Ticaret Kanunu (TTK), şirket türüne göre çıkarma sebeplerini ve prosedürlerini düzenlemektedir.
🚨 Örnek:
Bir limited şirket ortağının sürekli zarar verici davranışlarda bulunması durumunda, diğer ortaklar mahkemeye başvurarak bu kişinin ortaklıktan çıkarılmasını talep edebilir.
📌 2. Ortaklıktan Çıkarma Sebepleri Nelerdir?
Ortaklıktan çıkarma davasının açılabilmesi için geçerli hukuki sebeplerin olması gerekmektedir. Bu sebepler şirket türüne göre değişiklik gösterir.
✅ 2.1. Limited Şirketlerde Çıkarma Sebepleri
TTK 640-640. maddeleri uyarınca, başlıca çıkarma sebepleri şunlardır:
| Çıkarma Sebebi | Açıklama |
|---|---|
| Şirket Faaliyetlerine Engel Olma | Ortağın şirket işleyişini sürekli aksatması, kararların alınmasını engellemesi. |
| Şirketi Zarara Uğratma | Kötü niyetli işlemlerle veya ihmal sonucu şirketin zarar görmesi. |
| Şirketle Rekabet Etme | Ortağın, aynı alanda rakip bir işletme kurması veya rakip firmayla çalışması. |
| Ödeme Yükümlülüklerini Yerine Getirmeme | Sermaye koyma borcunu ödememek veya ek ödeme taleplerine uymamak. |
| Şirket İçinde Güven Sarsıcı Davranışlar | Hile, yalan beyanda bulunma, şirket sırlarını ifşa etme gibi güveni sarsan eylemler. |
🚨 Örnek:
Ortaklardan biri, şirketin müşterilerini kendi kurduğu işletmeye yönlendiriyorsa, bu durum çıkarma sebebi olabilir.
✅ 2.2. Anonim Şirketlerde Çıkarma Sebepleri
📌 Anonim şirketlerde ortaklıktan çıkarma daha sınırlıdır.
✔ Anonim şirketlerde hisselerin devri esas olduğundan, ortakların çıkarılması daha çok esas sözleşmeye konulan çıkma şartlarına veya payların zorla devrine dayanır.
✔ Ayrıca, şirket esas sözleşmesinde çıkarma sebepleri açıkça belirtilmişse, buna dayanarak çıkarma davası açılabilir.
🚨 Örnek:
Bir anonim şirkette, esas sözleşmede “rekabet yasağını ihlal eden ortak çıkarılır” hükmü varsa, rekabet yasağına aykırı davranan ortak hakkında çıkarma davası açılabilir.
📌 3. Ortaklıktan Çıkarma Davası Nasıl Açılır?
✅ 3.1. Limited Şirketlerde Çıkarma Davası
✔ Şirket sözleşmesinde çıkarma sebepleri yer alıyorsa, çıkarma için bu sebepler gerçekleştiğinde doğrudan mahkemeye başvurulabilir.
✔ Şirket sözleşmesinde çıkarma düzenlenmemişse, diğer ortaklar veya şirket yönetimi haklı sebeplerin varlığına dayanarak mahkemeye başvurabilir.
✅ 3.2. Anonim Şirketlerde Çıkarma Davası
✔ Çıkarma davası açılabilmesi için esas sözleşmede çıkarma hükmü bulunması gerekir.
✔ Aksi takdirde, zorla pay devri veya haksız rekabet davası gibi farklı yollar kullanılabilir.
📌 4. Ortaklıktan Çıkarma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
| Mahkeme Türü | Yetkili Mahkeme |
|---|---|
| Ticaret Mahkemesi | Şirket merkezinin bulunduğu yer |
🚨 Örnek:
Ankara merkezli bir şirket için, Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi yetkilidir.
📌 5. Ortaklıktan Çıkarma Davası Süreci
| Aşama | Açıklama |
|---|---|
| Dava Dilekçesi | Çıkarma sebepleri açıklanır, deliller sunulur. |
| İhtiyati Tedbir Talebi | Ortaklığın işleyişine zarar gelmemesi için tedbir kararı istenebilir. |
| Delillerin İncelenmesi | Defterler, belgeler, tanıklar dinlenir. |
| Mahkeme Kararı | Haklı neden görülürse çıkarma kararı verilir. |
| Kararın Tescili | Çıkarma kararı ticaret siciline tescil edilir. |
📌 6. Çıkarılan Ortağın Hakları Nelerdir?
✔ Paylarının Değerini Talep Etme: Çıkarılan ortak, şirketteki paylarının rayiç değerine göre ödenmesini talep edebilir.
✔ Tazminat Talebi: Haksız çıkarıldığını düşünüyorsa, tazminat davası açabilir.
🚨 Örnek:
Haksız yere çıkarıldığını iddia eden ortak, 500.000 TL değerindeki paylarını alamazsa, alacak davası açabilir.
📌 7. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Hangi durumlarda ortaklıktan çıkarma davası açılabilir?
📌 Limited şirketlerde, şirketi zarara uğratma, ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeme gibi sebeplerle açılabilir.
🔹 Anonim şirkette ortaklıktan çıkarma mümkün mü?
📌 Esas sözleşmede çıkarma şartı varsa mümkün. Aksi takdirde, hisse devri gibi yollar denenmelidir.
🔹 Çıkarılan ortak hakkını alabilir mi?
📌 Evet, paylarının rayiç değerini talep edebilir.
🔹 Ortaklıktan çıkarma davası ne kadar sürer?
📌 Uyuşmazlığın karmaşıklığına göre 6 ay ila 2 yıl sürebilir.
🔹 Çıkarma davası devam ederken ortak yetkileri kullanır mı?
📌 İhtiyati tedbir kararı alınmışsa, ortaklık hakları askıya alınabilir.
No responses yet