2025 itibarıyla Türkiye’de vergi mevzuatında önemli düzenlemeler yürürlüğe girmiş; dijital hizmet vergisi, e-Fatura/e-Defter, kripto varlık kazançları ve uluslararası BEPS 2.0 uyumu gibi başlıklar iş dünyasının gündemine taşınmıştır. Bu makalede, son dönemde yapılan başlıca vergi kanunu değişiklikleri ile bunların uygulama alanlarını, mükellef yükümlülüklerini ve pratikte nasıl hayata geçirildiğini detaylı şekilde ele alıyoruz.
1. Dijital Hizmet Vergisi ve E-Ticaret Düzenlemeleri
- Dijital Hizmet Vergisi (DSG) uygulama kapsamı genişletildi. İnternet üzerinden aracılık, reklam ve içerik sunan tüm platformlar, yıllık 35 milyon TL’yi aşan ciroları için ek %7,5 oranında dijital hizmet vergisi beyan edecek.
- E-Ticaret Vergilendirmesi: Uluslararası siteler üzerinden yapılan B2C satışlarında, aracılık yapan platformlara %1 oranında tevkifat yükümlülüğü getirildi. Bu tevkifat, alışveriş bedelinin destek harcı niteliğinde beyan edilmesini sağlıyor.
Uygulama Alanı:
Elektronik perakende, dijital reklam ajansları, içerik dağıtım platformları ve mobil uygulama mağazaları, yeni tevkifat ve beyan süreçlerine adapte oluyor.
2. e-Fatura, e-Defter ve e-Arşiv Zorunlulukları
- Kapsam Genişlemesi: Ciro 25 milyon TL’yi aşan tüm mükellefler 2025’ten itibaren e-Fatura, e-Defter ve e-Arşiv hizmetlerine geçmek zorunda.
- Teknoloji Standardı: Mali Mühür ve KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) entegrasyonu zorunluluğu getirildi; faturalar ve defter kayıtları blockchain tabanlı zaman damgalı imza ile saklanıyor.
Uygulama Alanı:
Üretim, toptan ve perakende ticaret, profesyonel hizmet firmaları ile e-Ticaret işletmeleri; muhasebe sistemlerini UYAP-ENTEGRATOR ve GİB entegrasyon sertifikalı yazılımlarla güncelliyor.
3. Kripto Varlık Kazançlarının Vergilendirilmesi
- Kazanç Beyanı: Kripto varlık alım-satımından elde edilen yıllık 10 bin TL’yi aşan kazançlar, Gelir Vergisi tarifesine göre beyan edilecek.
- Stopaj Düzenlemesi: 2025’ten itibaren aracı kurumlar, kripto işlemlerinden %0,5 oranında stopaj yapmakla yükümlü kılındı.
Uygulama Alanı:
Kripto borsaları, dijital cüzdan sağlayıcıları ve büyük hacimli yatırımcılar, yeni KVKK uyumlu raporlama ve beyan süreçleri kuruyor; vergi danışmanları kripto portföy yönetiminde vergi optimizasyonu sunuyor.
4. Uluslararası Uyumluluk: BEPS 2.0 ve Dijital Kâr Paylaşımı
- BEPS 2.0 Kılavuzu: OECD’nin ikili kâr paylaşımları (Pillar One & Two) kuralları doğrultusunda, Türkiye’de sabit işyeri olmayan dijital işletmelerde asgarî vergi (Global Minimum Tax) uygulaması hazırlandı.
- Raporlama Yükümlülüğü: Country-by-Country Reporting (CbCR) eşiği cirosu 750 milyon EUR’dan 500 milyon EUR’ya düşürüldü.
Uygulama Alanı:
Çok uluslu şirketler, konsolide vergi planlarını uluslararası vergi danışmanlarıyla güncelliyor; Türkiye’de kârlılık analizlerini BEPS kriterlerine göre yeniden yapılandırıyor.
5. Enflasyon Düzeltmesi ve Geçici Vergi Uygulamaları
- Enflasyon Düzeltmesi: Geçici vergi matrahları için TÜFE endekslemesi yeniden yürürlüğe alındı. Böylece, enflasyon dönemlerinde geçici vergi yükümlülüğü nispeten hafifletiliyor.
- Oran ve Süre: Geçici vergi dilimleri ve yararlanma oranı, yıllık %50–70 aralığında uygulanacak şekilde güncellendi.
Uygulama Alanı:
Maliyet yapısı enflasyona duyarlı inşaat, enerji ve malzeme yoğun sektörler, cari dönem geçici vergi beyannamelerinde indirim ve düzeltme fırsatları yakalıyor.
6. Yeşil Teşvikler ve Yenilenebilir Enerji Muafiyetleri
- Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Güneş, rüzgâr ve biyokütle santrallerinde KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti uzatıldı.
- Yatırım İndirimi: Yenilenebilir enerji yatırımlarında %40’a kadar kurumlar vergisi indirimi sağlanıyor.
Uygulama Alanı:
Enerji üreticileri, yatırım projelerini TEİAŞ lisansları ve YEKDEM sözleşmeleriyle entegre ederek, vergi yükünü minimize eden finansman modelleri geliştiriyor.
Özet Tablo: Başlıca Düzenlemeler ve Uygulama Alanları
| Düzenleme | Temel Değişiklik | Uygulama Alanı |
|---|---|---|
| Dijital Hizmet Vergisi | %7,5 yeni vergi oranı | Dijital platformlar, reklam ajansları |
| e-Fatura / e-Defter Zorunluluğu | Ciro eşiği 25 M TL; blockchain entegrasyonu | Tüm yüksek ciroya sahip mükellefler |
| Kripto Vergilendirme | Yıllık 10 bin TL beyan, %0,5 stopaj | Kripto borsaları, yatırımcılar |
| BEPS 2.0 Uyum | Global Minimum Tax; CbCR eşik indirimi | Çok uluslu şirketler |
| Enflasyon Düzeltmesi | Geçici vergi matrahına TÜFE endekslemesi | Enflasyona duyarlı sektörler |
| Yeşil Teşvikler | KDV ve gümrük muafiyeti, %40 yatırım indirimi | Yenilenebilir enerji projeleri |
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Dijital Hizmet Vergisi’nden kimler muaf?
Yıllık cirosu 35 milyon TL’nin altında kalan dijital platformlar ve yalnızca yerel kullanıcıya hizmet veren KOBİ’ler.
2. e-Fatura geçiş sürecinde sık yapılan hata nedir?
Mali mühür ve KEP entegrasyonunda sertifika süresi kontrolünün atlanması.
3. Kripto varlıklarda zararı mahsup edebilir miyiz?
Evet; aynı dönemdeki kripto kazanç ve zararları bilanço usulünde karşılıklı mahsup edilebilir.
4. BEPS 2.0 Global Minimum Tax ne zaman yürürlüğe girecek?
2025 yılında ilave düzenlemelerle kademeli olarak uygulamaya geçmesi planlanıyor.
5. Enflasyon düzeltmesi için nasıl talepte bulunulur?
Geçici vergi beyannamesindeki “Enflasyon Düzeltmesi” bölümünde TÜFE oranını beyan ederek.
No responses yet