Giriş
Bir kişinin vefat etmesiyle birlikte, sahip olduğu araçlar mirasçılara geçer. Ancak araçların paylaşımı, satışı veya devri için resmi işlemlerin tamamlanması gerekir.
Mirasçılar arasında anlaşmazlık olması durumunda, mahkemeye başvurularak aracın satılması veya paylaşılması sağlanabilir.
Bu yazıda, miras kalan araçların paylaşımı, satış süreci ve hukuki çözümleri detaylı olarak ele alacağız.
1. Miras Kalan Araçların Sahipliği Kime Ait Olur?
Miras kalan araçlar, yasal mirasçılara veya atanmış mirasçılara geçer.
1.1. Yasal Mirasçılar
Miras bırakanın araçları, Türk Medeni Kanunu’na göre şu kişilere geçer:
- Çocuklar (altsoy)
- Sağ kalan eş
- Anne ve baba (eğer çocuk yoksa)
- Diğer yasal mirasçılar (kardeşler, büyükanne, büyükbaba vb.)
1.2. Vasiyetname ile Atanmış Mirasçılar
Miras bırakan, aracını belirli bir kişiye veya kuruma vasiyetname ile bırakabilir.
Önemli:
- Vasiyetname olmadıkça, araç yasal mirasçılara eşit olarak bölüştürülür.
- Mirasçılar anlaşmazlığa düşerse, mahkeme çözüm sağlayabilir.
2. Miras Kalan Araçların Devri ve Paylaşımı
Miras kalan aracın kullanımına veya satışına karar verilmeden önce, resmi tescil işlemleri tamamlanmalıdır.
2.1. Araç Tescil İşlemleri İçin Gerekli Belgeler
- Veraset ilamı (mirasçılık belgesi)
- Araç ruhsatı ve plaka bilgileri
- Vergi borcu ve trafik cezalarının olmadığına dair belge
- Noter satış sözleşmesi (eğer araç satılacaksa)
Önemli Not:
- Araç üzerinde rehin veya haciz varsa, öncelikle bu engeller kaldırılmalıdır.
- Mirasçılar tescil işlemi olmadan aracı satamaz veya kullanamaz.
2.2. Araç Tescil İşlemleri
Mirasçılar, aracın tescilini kendi adlarına yaptırmak için Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne başvurmalıdır.
- Tüm mirasçılar birlikte başvurmalıdır.
- Eğer aracı sadece bir mirasçı üzerine almak istiyorsa, diğer mirasçılar noter onaylı feragatname vermelidir.
Önemli Not:
- Eğer mirasçılar araç paylaşımı konusunda anlaşamazsa, mahkemeye başvurularak çözüm sağlanabilir.
3. Miras Kalan Araçların Satışı
Eğer mirasçılar aracı kullanmak istemiyorsa, noter satışı ile üçüncü kişilere devredilebilir.
3.1. Noter Satış İşlemi
Satış işlemi için gerekenler:
- Noter huzurunda satış sözleşmesi hazırlanır.
- Satış bedeli banka üzerinden ödenir.
- Yeni araç sahibi, aracı kendi adına tescil ettirir.
Önemli Not:
- Eğer mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa, mahkemeye başvurularak aracın satışı sağlanabilir.
3.2. İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası
Eğer mirasçılar aracın paylaşımı konusunda anlaşamazsa, mahkemeye başvurarak ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası açılabilir.
Mahkeme sürecinde:
- Araç değer tespiti yapılır.
- Mirasçılardan biri aracı satın alabilir veya açık artırmayla satılabilir.
- Satıştan elde edilen gelir mirasçılara bölüştürülür.
4. Vergi Yükümlülükleri ve Harçlar
Miras kalan araçların paylaşımı ve satışı sırasında bazı vergi ve harçların ödenmesi gereklidir.
4.1. Veraset ve İntikal Vergisi
Mirasçılar, araç devri için veraset ve intikal vergisi ödemelidir.
| Araç Değeri | Vergi Oranı (%) |
|---|---|
| 500.000 TL’ye kadar | %1 |
| 1.500.000 TL’ye kadar | %3 |
| 2.500.000 TL’ye kadar | %5 |
| 5.000.000 TL’ye kadar | %7 |
| 10.000.000 TL ve üzeri | %10 |
Önemli:
- Eş ve çocuklara belirli muafiyetler uygulanır.
- Vergi, 5 yıl içinde taksitler halinde ödenebilir.
4.2. Noter ve Tescil Harçları
Araç devri sırasında noter harcı ve tescil ücreti ödenmelidir.
| İşlem | Harç Tutarı (2024) |
|---|---|
| Noter Satış Ücreti | 1.500 – 3.000 TL |
| Trafik Tescil Ücreti | 500 – 1.000 TL |
| Plaka Değişim Ücreti (varsa) | 1.000 – 2.000 TL |
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Miras kalan aracı satmak için tüm mirasçıların onayı gerekir mi?
Evet, tüm mirasçıların satışa onay vermesi gereklidir. Eğer bir mirasçı onay vermezse, mahkemeye başvurulabilir.
2. Miras kalan araç için vergi ödenir mi?
Evet, veraset ve intikal vergisi ödenmelidir.
3. Araç intikali tamamlanmadan satış yapılabilir mi?
Hayır, önce aracın mirasçılar adına tescil edilmesi gereklidir.
4. Mirasçılar aracı kullanmak isterse ne yapmalıdır?
Araç mirasçılar adına tescil edildikten sonra kullanılabilir.
5. Miras kalan araç üzerinde ipotek veya haciz varsa ne yapılmalıdır?
Önce ipotek veya haciz kaldırılmalıdır. Borç ödenmezse, aracın satışı mümkün olmaz.
6. Sonuç
Miras kalan araçların devri ve satışı için noter ve trafik tescil işlemleri tamamlanmalıdır. Eğer mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa, izale-i şuyu davası açılarak satış işlemi mahkeme yoluyla gerçekleştirilebilir.
Vergi ve tapu işlemlerinin eksiksiz tamamlanması için bir miras hukuku avukatına danışmak önerilir.
No responses yet